Mogen onderwijsinstellingen vaccinatiegegevens van leerlingen verwerken (registreren)?

Met ingang van 26 januari 2022 moeten mensen op meer plekken een coronatoegangsbewijs laten zien om naar binnen te mogen. Het tonen van een test- of vaccinatiebewijs is dus verplicht bij het betreden van deze plaatsen. Aangezien de laatste tijd veel vragen opkomen bij onderwijsinstellingen en ouders omtrent het verwerken van vaccinatiegegevens in het kader van coronatoegangsbewijzen hebben wij de belangrijkste punten met betrekking tot dit onderwerp voor jullie op een rijtje gezet.

Verwerking vaccinatiegegevens

Vaccinatiegegevens zijn gezondheidsgegevens en vallen dus onder de definitie van bijzondere persoonsgegevens in de zin van artikel 9 van de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). Voor bijzondere persoonsgegevens geldt in beginsel een verwerkingsverbod. In beginsel, want op het verwerkingsverbod bestaan uitzonderingen. De mogelijke uitzonderingsgronden in het geval van het verwerken van vaccinatiegegevens van leerlingen zijn een wettelijke basis of uitdrukkelijke toestemming van degene wiens persoonsgegevens het betreft.

Een voorbeeld van een wettelijke basis is de wet Tijdelijke Wet Coronatoegangsbewijzen (en onderliggende regelingen). Deze wet bevat uitzonderingsgronden op het verwerkingsverbod voor bijvoorbeeld voetbalstadions. Voor onderwijsinstellingen bestaat echter geen wettelijke basis als uitzondering op het verwerkingsverbod. Verder mogen onderwijsinstellingen in beginsel op grond van toestemming van leerlingen en/of ouders geen vaccinatiegegevens registreren, tenzij sprake is van uitdrukkelijke toestemming. Deze toestemming moet dan wel vrijelijk gegeven zijn. Dit betekent dat ouders en leerlingen in vrijheid én zonder enige druk toestemming verstrekt moeten hebben. Daarnaast moet de toestemming voldoende geïnformeerd en specifiek zijn. Toestemming is voldoende geïnformeerd en specifiek, wanneer duidelijk is voor welke verwerking er toestemming wordt gegeven. Kort gezegd: het moet voldoende duidelijk zijn wat er met de gegevens zal worden gedaan. Uiteindelijk is het aan de onderwijsinstelling om aan te tonen dat uitdrukkelijke toestemming vrijelijk gegeven is en voldoende geïnformeerd en specifiek is.

Wat vindt Lumen Group?

In de praktijk is het lastig om invulling te geven aan de wijze waarop uitdrukkelijke toestemming vrijelijk gegeven kan worden door leerlingen en/of ouders. Onderwijsinstellingen moeten zelf een afweging maken hoe ze dit kunnen vormgeven. Dit zou bijvoorbeeld kunnen middels een (digitaal) toestemmingsformulier. Echter, Lumen Group stelt zich, in tegenstelling tot de VO-Raad, op het standpunt dat het niet voor de hand ligt dat uitdrukkelijke toestemming op deze wijze vrijelijk gegeven kan worden. In ons artikel ‘Mogen wij registreren dat een leerling/personeelslid (mogelijk) besmet is met corona?’ kunt u meer lezen over de zienswijze van Lumen Group met betrekking tot dit onderwerp.

Vragen?

Heeft u vragen of opmerkingen, of wilt u meer weten? Neem dan contact met ons op. Wij helpen u graag verder. Wij zijn bereikbaar per e-mail op fg@lumengroup.nl of via telefoonnummer 030 – 889 65 75.

Update 28-01-22: ‘VO-Raad: aangepaste protocol ‘Onderwijs tijdens corona‘ – Mag de school bijhouden welke leerling of leraar besmet is met corona?

Nee, dit is niet toegestaan. Een besmetting is een ‘bijzonder persoonsgegeven’ in de zin van de AVG en daar zijn strenge privacyregels aan verbonden. Bovendien is het bijhouden van besmettingen op persoonsniveau een taak van de GGD. We raden aan om goed contact te onderhouden met de GGD.  

Ook hier gaat de VO-Raad er vanuit dat slechts met uitdrukkelijke toestemming gezondheidsgegevens van leerlingen mag registreren.